PRAWO TRANSPORTOWE NEWSLETTER LISTOPAD 2022 r. 1. NOWE PRZEPISY W listopadzie 2022 r. nie zostały ogłoszone nowe przepisy, które należałoby wymienić w tym miejscu. 2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW W dniu 02.11.2022 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw ⇒ zobacz tak jak do tej pory wszyscy przewoźnicy, a nie tylko operatorzy, będą mieli prawo do rekompensaty z tytułu stosowania ulg ustawowych. po zmianie art. 1 ust. 2 ustawa określa zasady finansowania regularnych przewozów osób w publicznym transporcie zbiorowym, a nie wyłącznie przewozów o charakterze użyteczności publicznej. cennik opłat, zarówno w przewozach realizowanych przez przewoźników jak i operatorów powinien zawierać także ceny biletów ulgowych. ustawodawca zrezygnował z wprowadzenia potwierdzenia zgłoszenia przewozu. Utrzymany zostanie funkcjonujący obecnie system zezwoleń na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym dla przewozów komercyjnych. W definicji przewoźnika w art. 4 pkt 11 ustawy doprecyzowano, że jest nim także przedsiębiorca wykonujący przewozy na podstawie zezwolenia. nowy art. 15b określa zasady ustanawiania zintegrowanych systemów taryfowo biletowych na obszarze właściwości organizatora. ponieważ przepisy ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi nie mają zastosowania do zawierania umów koncesji, których przedmiotem są usługi publiczne w zakresie transportu pasażerskiego dlatego nowelizacja uchyla art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. proponuje się, w projektowanym art. 19a, dokonanie w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym zmiany polegającej na wskazaniu, że do ustalenia udziału procentowego działalności własnej, o której mowa w ustawie prawo zamówień publicznych przyjmuje się zamiast 90 % wartość 80 %. w związku z wyrokami TSUE (wyrok w sprawach połączonych C-266/17 i C267/17 Verkehrsbetrieb Hüttebräucker i BVR Busverkehr Rheinland oraz wyrok C-253/18 Rhenus Veniro) niezbędna jest zmiana art. 22 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym polegająca na odstąpieniu od stosowania tego przepisu do transportu autobusowego i tramwajowego. zmieniono art. 28 ust. 2 ustawy określający informacje zawarte w zaświadczeniu na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego. Proponuje się wprowadzenie do ustawy przepisów umożliwiających wydawanie w komunikacji miejskiej zaświadczeń na sieć komunikacyjną. przedłużono ważność zezwoleń na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym wydanych na podstawie przepisów dotychczasowych, których termin ważności upływa w dniu 31 grudnia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2025 r. w przypadku realizacji dowozu dzieci do szkół  autobusem szkolnym gmina może umożliwić korzystanie z tych pojazdów również przez inne osoby.   W dniu 02.11.2022 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach ⇒ zobacz. w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27 września 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach zostało ujednolicone podejście do oceny wykrytych usterek w toku badań technicznych pojazdów z oceną usterek wykrytych podczas przeprowadzania kontroli drogowej, mając na względzie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego (Dz. U. z poz. 2141, z 2021 r. poz. 86, z późn. zm.). nie jest możliwe, aby usterka skutkująca uznaniem stanu technicznego za niezadowalający, o której mowa w kolumnie trzeciej w lit. b zdanie drugie, tj. „Samoczynne zamykanie lub blokowanie drzwi” mogła zostać uznana za usterkę niebezpieczną, ponieważ wyraz „samoczynne” oznacza działające automatycznie. Jeżeli zamykanie lub blokowanie drzwi będzie samoistne, czyli wystąpi odrębnie, niezależnie, dopiero wówczas taka usterka będzie mogła zostać zakwalifikowana jako usterka niebezpieczna. w załączniku do rozporządzenia w dziale I w tabeli zmiany wymaga również pkt 8.2.1.2. w kolumnie drugiej w ust. 1 zdanie pierwsze, który określa metodę badania emisji zanieczyszczeń gazowych przez usunięcie wyrazu „do” po wyrazie „pojazdów”. Ogłoszone brzmienie przepisu może wprowadzać w błąd uprawnionych diagnostów. Z opisu metody wynika, że obejmuje ona kilka klas emisji pojazdów do klasy emisji Euro 5 i Euro V włącznie, a powinno dotyczyć tylko klasy emisji Euro 5 i Euro V.   3. ORZECZNICTWO Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 13.09.2022 r. sygnatura I SA/Gl 508/22 ⇒ zobacz NSA w wielu orzeczeniach jednoznacznie przesądził, że rekompensaty za świadczone usługi przewozowe w komunikacji miejskiej, przyznawane operatorom, na podstawie przepisów rozdziału 6 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym nie mogą być uznane za dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, zaliczane do podstawy opodatkowania, o której mowa art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż nie mają bezpośredniego wpływu na ceny za usługi świadczone przez tych operatorów. Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega podatkowi VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas należy potraktować ją, jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.   Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 15.09.2022 r. sygnatura III SA/Łd 438/22 ⇒ zobacz wyrok dotyczy uchwały Rady Gminy w sprawie ustalenia cen za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w gminnych przewozach pasażerskich oraz sposobu ustalania wysokości opłaty dodatkowej i manipulacyjnej. uchwała nie powinna powtarzać przepisów ustawowych, jak też nie może zawierać postanowień sprzecznych z ustawą. Stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego akty prawa miejscowego powinny regulować kwestie wynikające z delegacji ustawowej w taki sposób, by przyjęte w oparciu o nią normy uzupełniały przepisy powszechnie obowiązujące. niewyczerpanie zakresu przedmiotowego przekazanego przez ustawodawcę do uregulowania w drodze uchwały także stanowi istotne naruszenie prawa. Rada Gminy nie wykonała delegacji ustawowej w pełnym zakresie wynikającym z art. 34a ust. 1 pkt 1 lit. c w zw. z ust. 2 Prawa przewozowego ponieważ nie określiła sposobu ustalenia wysokości opłaty dodatkowej pobieranej w razie naruszenia przepisów o przewozie rzeczy lub zwierząt zabranych do środka przewozu.   Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 06.10.2022 r. sygn. II GSK 1207/20 ⇒ zobacz sam fakt, że winę za naruszenia ponosi kierowca, nie stanowi przesłanki zwalniającej przedsiębiorcę od odpowiedzialności. samowolne działanie kierowcy, którym przedsiębiorca posługuje się przy wykonywaniu działalności, w żadnym razie nie może zostać zakwalifikowane jako zdarzenie spowodowane wystąpieniem nadzwyczajnych, nieprzewidywalnych i niezależnych od przedsiębiorcy okoliczności, o których mowa w art. 92c ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym.   Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27.10.2022 r. sygn. C‑68/21 i C‑84/21 ⇒ zobacz w przetargu na dostawę części zamiennych do autobusów przeznaczonych do świadczenia usługi publicznej Zamawiający nie może przyjąć oferty, do której nie załączono świadectwa potwierdzającego homologację typu tych części oraz w której nie poinformowano o faktycznym istnieniu takiej homologacji, o ile akty prawne przewidują taką homologację   4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE W październiku 2022 r. został opublikowany Raport UITP nt. planowania sieci autobusowej „Bus network planning from the Operator’s perspective” ⇒ zobacz   Piotr Wiewóra, Czy i w jakiej formie zadziała „PKP Autobus”? Kluczowa analiza finiszu „Portal Samorządowy” z 16.09.2022 r. ⇒ zobacz  Końca dobiega tzw. badanie due diligence, które ma określić sytuację prawno-ekonomiczną przedsiębiorstw komunikacji samochodowej należących do Skarbu Państwa i wykazać, czy szansę powodzenia ma zaangażowanie ich w ścisłą współpracę z Polskimi Kolejami Państwowymi. Pod skrzydłami PKP mają działać Polbus-PKS z siedzibą we Wrocławiu, PKS Polonus Warszawa, PKS Częstochowa, PKS w Ostrowcu Świętokrzyskim, PKS Zielona Góra, Przedsiębiorstwo Przewozu Towarów Powszechnej Komunikacji Samochodowej oraz WARS.   Krzysztof Bałękowski, Komunikacja miejska droższa, ale i tak najbardziej opłacalna „Gazeta Prawna” z 03.11.2022 r. str. B7 ⇒ zobacz w obliczu rosnących cen prądu problematyczne staje się również użytkowanie taboru elektrycznego – do czego samorządy zobowiązane są ustawowo. w Łodzi nowa taryfa obowiązuje od 8 października, a ceny biletów wzrosły średnio o 10 proc. choć w Radomiu ceny biletów nie zmieniły się od 2012 r., to radni odrzucili podwyżkę rzędu 20 proc. w Kielcach radni nie zgodzili się na podwyżkę o 8–10 proc. sytuacja na rynku energii elektrycznej doprowadziła do tego, że trzeba zastępować tabor zeroemisyjny autobusami.   Maciej Wroński, Polskie przepisy nie wspierają zatrudnienia kierowców z zagranicy „Gazeta Prawna” z 09.11.2022 r. str. B11 ⇒ zobacz dyrektywa 2018/645 z 18 kwietnia 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2003/59/WE w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób wymaga karty kwalifikacji kierowcy od kierowcy który posiada prawo jazdy wydane poza Unią. unijne przepisy nie przewidywały żadnych regulacji przejściowych. kierowcy spoza Unii, aby pracować w Polsce, muszą ponownie poddawać się kilkumiesięcznemu szkoleniu. Zgodnie z  unijnym prawem zagraniczni kierowcy powinni na podstawie dotychczasowych dokumentów otrzymywać kartę kwalifikacji pozwalającą im na wykonywanie zawodu na unijnych drogach. Autor: radca prawny Jędrzej Klatka